روزگارم چه سختن

یادداشتی از علیرضا محسنی درباره  مرحوم علی خان حبیب زاده

روزگارم چه سختن

در روزگاری که دیگر شرایطی برای ماندن نبود عده ای از هنرمندان این خاک به آنسوی آبها رفتند و عده ای هم در این خاک ماندند و تا آخر عمر به انزوا رفتند  و یا به مرگی خود خواسته تن دادند.

مقصد اولیه همه آنها ابتدا دبی بود . عده ای در آنجا ماندند و عده ای هم به سوئد رفتند . لنجی که قرار بود سر از قطر دربیاورد ،در خور دبی پهلو گرفت .

علی خان مدتی در دبی ماندگار شد و آخرین کاستش را در آنجا خواند که حسن ختام آن صدا بود !.

پاینده ایران / هوباد گنو هو درمون نین / آزادی خیلی خشن / په شیمونم از دیدن تو / وطن تو شمعی و مه پروانه ، از ترانه های  اجرا شده در ان کاست هستند . علی خان بعد ازین کاست به سوئد رفت و آن صدا نیز  برای همیشه به انزوا رفت و هیچ صدایی از آن در غربت شنیده نشد .

چه روزگاریست ! در روزها و سالهایی که باید شاهد شکوفا شدن هنرمندی باشیم شاهد از دست دادن آن هستیم .

دهه 60 اوج کوچ هنرمندان ازین خاک بود . حسن بنی هاشمی به دبی ، علی خان ، محمد عقیلی و دیگران به سوئد و چندین نفر  هم هریک به سویی . این سه تن در اوج فعالیت هنری به یکباره همه چیز را رها کردند و غربت نشینی را اختیار کردند و هنر استان را در خلا نشاندند .

حیف از حسن بنی هاشمی و محمد عقیلی که می توانستند سرمایه های ایران باشند اما دل در گرو جای دیگری داشتند یا اینکه دست تقدیر آنها را به گوشه ای دیگر از این جهان برد و  یا های دیگر ......

علی خان با اولین ترانه اش (روزگارم چه سختن ) معروف و مشهور شد . البته قبل از آن در تئاتر  فعالیت داشت .

علی خان خوانندگی اش را بیشتر مدیون اسماعیل قادر پناه که مدیر وقت رادیو و مسئول موسیقی رادیو تلویزیون بندر عباس بود ، می داند . که به واسطه تشویقهای قادر پناه وارد عرصه خوانندگی شد که الحق قادر پناه حق بزرگی برگردن موسیقی این استان دارد .اکثر موسیقی های قدیمی از بندر عباس و حتی اطراف هرمزگان توسط قادر پناه جمع آوری یا ضبط شده است .

به هر حال علی خان بعد از اجرای این ترانه به جد وارد این عرصه شد و در طول 4 سال 33 ترانه خواند ، که تا امروز بیش از صد ترانه را در کارنامه خویش جای داده است .

علی خان به لحاظ ترانه و اجرایش بسیار متفاوت از همنسلان خودش بود و از هیچکدام تاثیر نگرفت . بعد از انقلاب عده ای هم سعی کردند که ازو تاثیر بگیرند که این تاثیر کاملا کاریکاتوری بیش نبود و شکل اجرای علی خان را هیچ کس نمی توانست اجرا کند ( اما ترانه هایش را خیلی ها به نام خودشان یا بی نام اجرا کردند ) 

علی خان را به حق باید نصرک این زمانه یاد کرد . مانند نصرک حس بسیار قویی داشت .

در ایران کمتر کسی است که  این همه ترانه در مورد ایران داشته باشد :

-         وطن تو شمعی و مه پروانه

-         پاینده ایران ،زنده باد ایران

-         ایران سرباز ترسکو اینا وا

-         ما کارگریم کار اکنیم هله /سرمایه خوحفظ اکنیم هله ما / میهن خو آباد اکنیم هله ما /

و یا در مورد کتاب 2 ترانه دارد – توی انبارم تو کردیدن مریضم ،  کتاب خش هوند سلامت

و یا ازهر  قشر ، شخصیت ، طبقه ،آئین ، سنتی در جامعه یک ترانه دارد.

- بیوه زنم تنها ،دوتا چوک  لک اومهه

- طبیعت جونن جونیش از زنن

- نوروز فرخنده مبارک به ایرانی جماعت

- نادونم یادتون  گازیون کدیم ، بی که حالی بشی اسمشون ابرم

- مریمو مرحمتن

- رمضون ماه مبارک رسید ، اگریم روزه

- سالار ما کهره ابره تو کوهو بی چرا

- پیمون دوستی خشن ، مهر و محبت خاشن

- مکش تولی که بی خومون شیر ادیت

- که لنجم ثمرن ، دیریا بودن موج

و یا در مورد مرگ

- اگه  که مرحقن بی دادی بی چن

- مرده که خونه  ش زیر خاکن، دلش از کینه پاکن

چه هنرمندانی  که در این خاک ماندند و چه آنهایی که رفتند ، چه در زمان حایتشان و چه بعد از آن ، قدر دیدند . اما علی خان تنها کسی بو که نه قدر دید و نه حرمت ! ، چه در این خاک ، چه در آن سو .

اگر فضای فرهنگی و زیستی منصفی و علی خان با هم تغییر می کرد بی شک هردو می توانستند از جایگاه بالاتری در موسیقی ملی و بین المللی دست یابند . اما دست تقدیر چنین نکرد و علی خان در فضایی زیست کرد که دیگر نتوانست بخواند و منصفی در جایی دیگر ، که نتوانست همه آثارش را بخواند و با کیفیت بالاتری ضبط کند .      

علیرضا محسنی  2 / 2 /1391 بندرعباس